martes, 30 de abril de 2013

O BARDO DO SALNÉS


Para acabar el mes de abril que ya se nos va (entra mayo y sale abril; tan garridico que le vi partir), nada mejor que recordar a Ramón Cabanillas, poeta cambadés con quien aprendí a leer versos en gallego después de Rosalía. Mis padres me compraron las obras completas, primero un tomo, luego otro, en aquel estanco, librería y papelería que había en la Calle Calvo Sotelo de Marín. Sus versos me acompañaron y me acompañan. Fue un poeta costumbrista (Vento mareiro), civil y patriótico (A terra asoballada), amoroso ( A rosa das cen follas). Creo que nunca se ha traducido al castellano y alguna vez he pensado en traducir su rosa, pero tal y como está el paño creo que no merece la pena.

         Os dejo en prenda este hermoso poema dedicado a una pobre loca de pueblo. Lo musicó Juan Pardo hace una poridad de años en aquel LP que se llamó Galicia, miña nai que tés dous mares. Con él vuelvo a la adolescencia.

POBRIÑA DA TOLA
 
Non teño parentes
amores nin chouza.
Aldea en aldea,
parroquia en parroquia,
ando polo mundo
arredada e soia.
Xanto cando atopo
cunha almiña boa
que polos seus mortos
bótame de esmola
a cunca do caldo
e o anaco de broa.
Durmo nos camiños
érgome coa aurora,
lávome nas fontes
de crara auga morna,
e as noites que a lúa
loce briladora,
como nun suspiro
paso as horas mortas
mirando para ela,
cantándolle copras:
Lúa, lúa branca
como me namoras (bis)
Os cans que me ladran,
e os nenos que xogan
tirándome pedras,
chamándome tola,
atraveso veigas,
rubo corredoiras,
e salto valados
cubertos de roxas
espiñas de estripos
e ortigas treidoras
que fírenme a carne
e ráchanme a roupa…
¡a roupa dos probes
que nunca foi nova!
A xente do mundo
que di que esta corda
marmura ó toparme:
¡Probiña da tola!
E non é verdade.
¡Abofé… abofé que estou corda!
¡Si a xente soupera!…
Cando camiñando
paso polas hortas
a tempo que a gente
turra da espiocha
ou cava patatas
ou pranta cebolas
sempre hai un que diga:
- ¿A ónde vas Rosa?
I eu que nunca quixen
andar con parolas
- ¡Demo de xudío!
- ¿A ti que che importa?
E, sin mais palique,
vírome de costas;
mais ben me porcato,
facéndome a xorda
que queda decindo:
¡Probiña da tola!
O conto é que un fillo
¡bo mozo! da dona
do Pazo da Gándara
andúvolle ás voltas,
¡As cousas do mundo!
 
O triste da historia
foi que o mozo ó irse
deixouna sen honra.
Eu non me recordo…
¡Bah! ¿Quén se recorda?
Pero eu non acerto
que ten esa historia
que, cando contala
tristeiros escoitan,
namentras eu saio
correndo da horta,
os homes salaian,
e as vellas e as mozas,
co mandil nos ollos,
doloridas choran
decindo en voz baixa:
¡Probiña da tola!
A xente do mundo
que di que está corda
marmura ó toparme:
¡Probiña da tola!
E non é verdade.
¡Abofé… abofé que estou corda!
¡Si a xente soupera!…
que non é verdade.
¡Abofé estou corda!
¡Si a xente soupera
que eu vivo na groria!
Cando a noite cobre
o pinal de sombras,
dúrmome nun leito
de fiunchos e follas,
e a pouco desperto
e vexo una pomba
que baixa do ceo
voa que revoa,
e ven no meu colo
pousarse, e mimosa,
rúbeseme ó peito,
e bícame na boca,
fálame dos anxes
da Nosa Señora.
¡E todas as noites
ven a branca pomba
e conmigo fala
e conmigo xoga;
ate que alumeando
o pinal a aurora
rube cara o ceo
voa que revoa!
Por eso me río
cando ¡meigas fora!
a xente do mundo
que di que está corda
marmura ó toparme
¡Probiña da tola!
 

 


No hay comentarios:

Publicar un comentario